AMD (ang age macular degeneration) zwyrodnienie plamki związane z wiekiem jest przewlekłą i postępującą chorobą centralnej części siatkówki. Dotyczy osób starszych. Najważniejszym czynnikiem ryzyka jest wiek, predyspozycje genetyczne, palenie tytoniu, niski poziom antyoksydantów oraz współistnienie chorób sercowo-naczyniowych. Wyróżniamy dwie postacie AMD.

  1. Postać sucha
  2. Postać wysiękowa.

Najwcześniejszą zmianą histologiczną w AMD jest gromadzenie się lipidów w obrębie Błony Brucha. Depozyty te powstają w skutek zaburzeń metabolicznych w nabłonku barwnikowym siatkówki i blokują transport substancji odżywczych. Zaburzenia te w fazie początkowej,  o charakterze mikro prowadzą do powstania bariery hydrofobowej. W efekcie tego dochodzi do degeneracji elastyny i kolagenu oraz pogrubienia warstw siatkówki z następczą kalcyfikacją. Kolejnym etapem procesu jest dalsza organizacja druzów, które z czasem stają się bardziej widoczne i w większym stopniu upośledzają procesy fizjologiczne zachodzące w obrębie siatkówki.

Procesy zlewania się druzów, ich powiększania oraz pojawienie się pigmentacji stanowią niekorzystny czynnik świadczący o progresji schorzenia. Jak potwierdzają badania wraz z wiekiem pacjentów obserwujemy tendencję do zlewania się druzów i zwiększania ich liczby. Z reguły druzy nie upośledzają procesu widzenia, chociaż mogą być przyczyną metamorfopsji, obniżonej czułości siatkówki i jej wrażliwości na kontrast.

Innym wyznacznikiem progresji AMD jest hiper i hipopigmentacja w obrębie nabłonka barwnikowego siatkówki. I tak na podstawie obserwacji zmian barwnikowych możemy oszacować ryzyko zaawansowanej postaci AMD.

Utrata ostrości widzenia w postaci suchej AMD związana jest z rozwojem zaniku geograficznego w plamce. Tak długo dopóki wyżej wymienione zmiany nie dotyczą dołka pacjent może nie zauważyć pogorszenia widzenia. Zanik geograficzny ma tendencję do pojawiania się w obu oczach. Ponadto istnienie zaniku geograficznego nie wyklucza pojawienia się cech neowaskularyzacji (CNV), co świadczy o progresji schorzenia i niepewnym rokowaniu. Wówczas mamy do czynienia z wysiękową postacią AMD. Klinicznie neowaskularyzacja manifestuje się obecnością płynu pod siatkówką zmysłową. Obecność neowaskularyzacji (CNV) w przebiegu AMD wiąże się z niekorzystnym rokowaniem co do ostrości widzenia, zwłaszcza gdy nie zostanie podjęte leczenie w postaci injekcji doszklistkowych (terapia anty-VEGF). Ostatnim stadium AMD jest proces bliznowacenia w obrębie siatkówki centralnej, co wiąże się ze znaczną utratą widzenia. Wówczas mamy do czynienia z tak zwaną blizną tarczowatą.  Na tym etapie schorzenia dochodzi do nieodwracalnych zaburzeń widzenia.

AMD postać sucha
AMD postać wysiękowa

Zastosowanie nowoczesnej terapii nanosekundowym laserem 2RT powoduje regenerację nabłonka barwnikowego siatkówki, zmniejszenie ilości druz włącznie z całkowitym ustąpieniem zmian. Powoduje istotne spowolnienie postępu choroby. Laser 2RT wykonywany jest od 2016 roku przez dr n. med. Agnieszkę Waliszek-Iwanicką w certyfikowanym
ośrodku leczenia laserem nanosekundowym 2RT w łódzkim ośrodku SALVE MEDICA.